Psoriasis begrijpen
Dr. Mestdagh
H. Hartlaan 11
9160 Lokeren
09 348 80 94
Mail ons!
WAT IS PSORIASIS?
Psoriasis is een niet besmettelijke ontstekingsziekte van de huid gekenmerkt door scherpe begrensde, dieprode, schilferend en witachtige plekken. Het hoofd, de benen, de knieën en de onderrug worden aangetast. Psoriasis kan ook de nagels treffen met putjes in of loslating van de nagel. Bij ongeveer 20% van de patiënten met psoriasis is er ook sprake van artritis of gewrichtsontsteking (psoriasis artrititis).
Psoriasis komt voor bij ongeveer 3% van de bevolking. Alhoewel psoriasis op elke leeftijd kan ontstaan, verschijnen de eerste tekenen meestal tussen de 15 jaar en de 30 jaar. Bij de meeste patiënten speelt een erfelijkheidsfactor een rol in het ontstaan. Psoriasis komt ook voor bij 1 op 10 patiënten met een ontstekingsziekte van de darm (ziekte van Crohn of colitis ulcerosa).
De ernst kan heel erg variëren tussen patiënten onderling gaande van enkele plekjes op het hoofd of de ellebogen tot aantasting van het volledige lichaam. Het verloop is onvoorspelbaar. Bij ongeveer 10% van de patiënten is de psoriasis als ernstig te beschouwen, maw minstens 10% van het lichaamsoppervlak is aangetast.
Psoriasis kent een verloop in opstoten met spontane geleidelijke verbetering. Opstoten kunnen ontstaan zonder duidelijke reden hoewel stress, bepaalde infecties zoals keelontsteking, verwonding van de huid en bepaalde geneesmiddelen zoals bètablokkers een uitlokkende factor kunnen zijn.
Uitlokkende factoren van psoriasis
- Verwonding van de huid
Na een verwonding van de huid kan enige tijd later een psoriasisplek ontstaan. Men spreekt hier van het Koebner-fenomeen. Het kan gaan om een schram, een verbranding, een irritatie door een chemisch product. In dit verband kan de frequente aantasting van knieën en ellebogen misschien verklaard worden door de beweging van de huid over het onderliggende been. Een gist die vaak op de hoofdhuid leeft zou aantasting van de hoofdhuid kunnen verklaren. Irritatie van de huid door schuren, transpiratie, en gisten bepaalt mee het ontstaan van Psoriasis Inversa (zie onderaan)
- Bepaalde medicatie:
Bepaalde medicamenten kunnen psoriasis doen ontstaan of verergeren. De bekendste zijn lithium, bèta-blokkers, antimalariamiddelen, interferon, ontstekingsremmers en remmers van het angiotensine-converterend enzym.
- Stress:
Stress is eveneens een goed gekende uitlokkende factor. Aangezien psoriasis zelf ook vaak stress veroorzaakt, kan hierdoor een vicieuze cirkel ontstaan.
- (Keel)infectie:
Keelinfecties veroorzaakt door bepaalde bacteriën (streptokokken) kunnen een uitlokkende factor zijn voor Psoriasis Guttata (zie onderaan). Ook andere infecties, zoals het HIV-virus zijn vaker geassocieerd met psoriasis.
- Alcoholmisbruik, roken en overmatig gewicht:
Hoewel bovenstaande factoren vaker worden gezien bij psoriasis, is het onduidelijk of het hier om een oorzaak dan wel om een gevolg van psoriasis gaat.
Gunstige factoren van psoriasis
- Zonlicht
De meeste mensen met psoriasis melden dat zonlicht op de huid de klachten doet verbeteren. Dit gegeven vormt dan ook de basis van de medische behandelingen met zonlicht: PUVA en UVB behandelingen (zie onderaan). Een kleine groep (ongeveer 5%) zegt dat de klachten juist verergeren door zonlicht.
- Warm weer:
Net zoals veel mensen met psoriasis aangeven dat de klachten verergeren met koud weer, zeggen velen dat de klachten verbeteren bij warm weer.
- Zout water:
het is algemeen bekend dat baden in zout water goed kan zijn voor de huid.Het doel van een zoutwaterbad is het ontschilferen van de huid en de huid voldoende vochtig maken zodat licht en/of zalftherapie een beter effect hebben. Veel kuuroorden gebruiken zoute baden als onderdeel van de behandeling. Vooral het zoute water van de Dode Zee staat bekend om zijn gunstig effect op psoriasis. De Dode Zee heeft een speciale zout en mineralensamenstelling. Het zoutgehalte van het water ligt hierdoor veel hoger dan men kan bereiken met gewoon (keuken)zout. U kan uiteraard ook thuis zouten aan uw badwater toevoegen.
- Rust:
Stress heeft een belangrijke negatieve invloed op psoriasisklachten. Daarom dat rust en ontspanning vaak een positief effect heeft op de symptomen.
- Huidverzorging:
Het spreekt vanzelf dat uw huid baat heeft bij een goede verzorging.Bij psoriasis betekent dat vooral de huid vet houden. Neutrale vette crème en zalven zijn goed voor de psoriasis huid. Baden met badolie is ook goed. Tevens is het belangrijk voorzichtig met de huid om te gaan. Krabben en te hard wrijven is daarom uit den boze.
Verschillende types psoriasis
Psoriasis Vulgaris
Psoriasis Guttata
Psoriasis Pustulosa
- Psoriasis Capitis
Dit is de meest voorkomende lokalisatie waarbij de psoriasis aanwezig is in de vorm van hardnekkige schilferige plekken op de hoofdhuid.
- Psoriasis Palmoplantaris:
Bij Psoriasis Palmoplantaris is er een aantasting van de handpalmen en voetzolen.
- Psoriasis Inversa:
Bij psoriasis Inversa (ook wel eens intertrineuze of flexurale psoriasis genoemd) zijn er scherp begrensde rode plekken in de lichaamsplooien (liezen, oksels, onder de borsten, bilplooi, buikplooi). Opvallend is de afwezigheid van schildering door het weekmakende effect van het zweet.
- Psoriasis Erytrhodermie:
Bij deze vorm is het volledige lichaam door psoriasis aangetast.
Bij ongeveer 50% zijn ook de nagels aangetast. Psoriasisnagels kunnen op verschillende manieren tot uiting komen: putjes in de nagel (‘vingerhoedsnagel’), nagelloslating (‘olievlekfenomeen’), een rode vlek die door de nagel heen schijnt (‘zalmplek’), verdikken of brokkelig worden van de nagel (nageldystrofie). In dit laatste geval denkt met vaak verkeerdelijk aan een schimmelnagel.
Psoriasis een auto-immunziekte!
Psoriasis en eczeem
PSORIASIS BEHANDELING:
Psoriasis behandeling: wat is er te doen?
“Er bestaat tot op heden geen behandeling die psoriasis geneest. Toch kan er heel wat tegen de symptomen van psoriasis gedaan worden. De klachten verbeteren bijna altijd door een behandeling, of ze verdwijnen volledig. Na afloop van de behandeling komen ze over het algemeen (na een tijdje) terug.
De behandelingen zijn steeds gericht op de ontsteking, de verdikking van de opperhuid en de aanmaak van nieuwe bloedvaatjes.
Psoriasis behandeling: Therapietrouw
Net omdat de behandelingen onderdrukkend zijn en niet genezend is therapietrouw een essentieel onderdeel om een behandeling te doen slagen. Voor iedereen met psoriasis geldt dat hij of zij een manier moet vinden om de aandoening een plaats in het leven te geven. Leren leven met psoriasis is niet iets dat u in één keer doet: u blijft dat doen. Er zijn veel dingen die kunnen helpen bij het leren leven met psoriasis: praten met vrienden, lezen over psoriasis, bewuste keuzes maken over behandelingen en leefregels en deze volgen. Door op deze manier meer zorg te dragen voor uw aandoening kunt u meer grip krijgen op uw situatie.
Psoriasis behandeling: Tips voor het dagelijks leven
Psoriasis is ongeneeslijk, maar er kan toch veel gedaan worden om de klachten te verminderen. Hierin spelen de medische behandelingen een belangrijke rol. Toch kan u ook zelf heel wat doen om uw klachten onder controle te krijgen. Hier leest u hoe:
- Gezonder leven:
Gezond leven is zonder twijfel voor iedereen belangrijk. Maar, voor een psoriasis patiënt is dit nog eens zo belangrijk. Waarom?
- Een goede weerstand geeft minder kans op infecties. Infecties kunnen psoriasisklachten uitlokken.
- Roken en teveel alcohol drinken zijn mogelijks een extra risicofactor bij psoriasis patiënten.
- Wanneer u zich gezond voelt en daardoor beter in uw vel zit, leidt de vermindering van stress tot minder kans op psoriasis klachten.
Wat kan u doen om gezonder te leven?
- stoppen met roken
- gezond eten
- voldoende bewegen
- afvallen indien nodig
- goed omgaan met stress
- Huidbeschadiging voorkomen:
Als patiënten met psoriasis hun huid extra verzorgen door de huid soepel en gezond te houden, kunnen de klachten verminderen. Zo is het belangrijk om wonden te voorkomen. Een beschadigde huid is meer vatbaar voor infecties en dus ook voor psoriasis. Denk er dan ook aan beschermende kledij te dragen om verwondingen te voorkomen.
Een huidbeschadiging kan ook het gevolg zijn van overmatig krabben bij de jeuk die vaak bij psoriasis voorkomt. Om zoveel mogelijk verlichting te krijgen bij jeuk zonder de huid te beschadigen door krabben, kan u de volgende tips volgen:
- Huid goed verzorgen en zorgen dat deze niet uitdroogt.
- Katoenen kleding dragen.
- Huid koelen bij een acute jeukaanval.
- Zweten vermijden.
- In plaats van krabben bij jeuk kan men lichtjes wrijven of kloppen.
- Geen wollen truien of andere stoffen die de huid kunnen irriteren.
- Als u zichzelf krabt tijden de slaap, kan je katoenen handschoenen tijdens de slaap dragen.
- De huid beschermen door een katoenen T-shirt te dragen met lange mouwen of de huid af te dekken met verband.
- Droge lucht in huis vermijden.
- De vingernagels kort en proper houden.
- Geen wasverzachter gebruiken.
- Bij hevige jeuk afleiding zoeken
- Douchen en baden:
Ook bij het douchen en baden kan u het best een aantal regels in acht nemen om ervoor te zorgen dat uw huid niet uitdroogt en met zachtheid behandeld wordt.
- Sta niet te lang onder de douche en gebruik geen te warm water (30-32C).
- Douche niet dagelijks.
- Gebruik geen zeep.
- Gebruik douche-en badproducten met een neutrale pH waarde (pH=5,5) .
- Gebruik (parfumvrije, eventueel medicinale) badolie wanneer u een bad neemt.
- Een zoutwaterbad (ong. 500 gr per bad) kan gunstig zijn.
- ook zemelen (500gr) toevoegen aan het bad is voor sommigen gunstig.
- Basiszalven en crèmes:
- Cosmetica:
Een goede basiszalf houdt de huid soepel en zorgt dat die niet uitdroogt. Laat u zeker bijstaan door uw dermatoloog in de juiste keuze van een onderhoudszalf. Afhankelijk van uw type huid en conditie kan zij u bijstaan met een medisch overwogen advies.
Voor cosmetica geldt hetzelfde als voor alle huidproducten: u zult moeten uitproberen wat voor u geschikt is. Wanneer u een product wilt gebruiken, is het goed eerst een beetje uit te proberen op een onzichtbare plek gezonde huid. Wanneer de huid na 1 of 2 dagen niet heeft gereageerd, kunt u het product in het gezicht uitproberen. Het is wel verstandig om met een klein beetje te beginnen en het product pas helemaal te gaan gebruiken wanneer het ook in het gezicht geen reactie geeft.
Psoriasis behandeling: Lokale therapie
In de regel begint men meestal met lokale therapie waarbij men met de hulp van medicinale crèmes tracht de schilfering en de ontsteking onder controle te krijgen. Het al dan niet starten met deze behandeling is steeds afhankelijk van de ernst en de uitgebreidheid van de letsels.
Het grote voordeel van deze lokale behandelingen is het lage risico op bijwerkingen: je brengt het medicament enkel op plaatsen waar het nodig is op de huid zonder je volledig lichaam met het geneesmiddel te overspoelen. het nadeel is de eigen inbreng van discipline om elke dag alle psoriasisplekjes in te smeren.
- Zalven en vette crèmes
Voor de droge, schilferige psoriasis gebruikt men zalven en vette crèmes om de schilfers op te lossen en de huid soepeler te maken. Deze zalven en crèmes worden ook tussen de opstoten geadviseerd om de psoriasis te verbeteren.
Bovendien werken geneesmiddelen in een vette basis ook beter waardoor het geneesmiddel dieper in de huid kan doordringen tot in de kern van de ontsteking.
- Lokale corticosteroïden:
Sterke lokale corticosteroïden (cortison) worden sinds meer dan 50 jaar gebruikt voor psoriasis. Cortison heeft een aantal positieve werkingen op psoriasis: het grijpt vooral in op de ontsteking, maar remt ook de aanmaak van bloedvaten en in mindere mate de groei van de opperhuid.
Cortison brengt een snelle verbetering maar veroorzaakt ook gewenning van de huid waardoor ze na een tijdje niet meer goed werken. Hierdoor komt de psoriasis vrij snel terug en kunnen zelfs opstoten optreden bij stoppen van de behandeling. Daarnaast kan langdurig cortison gebruik de huid verdunnen en gesprongen bloedvaatjes en huidstriemen doen ontstaan.
Magistrale bereidingen van lokale corticosteroïden en salicylzuur zijn ook een mogelijkheid waarbij zowel de ontsteking door middel van cortison en de schilfering door middel van het salicylzuur worden aangepakt.
- Derivaten van vitamine D:
Vitamine D heeft een positief effect op veranderingen in de opperhuid. Vitamine D werkt langzaam, maar blijft wel langer nawerken in vergelijking met cortison. Ze veroorzaken geen lokale neveneffecten en zijn dan ook uitstekend geschikt als onderhoudsbehandeling.
Door hun verschillende eigenschappen vullen Vitamine D en cortison elkaar goed aan: vitamine D zorgt voor een langdurige verbetering, terwijl cortison in het begin van de behandeling voor een snelle start zorgt. Daarom dat beide behandelingen in het begin van de therapie vaak gecombineerd worden om geleidelijk over te schakelen naar een onderhoudstherapie met vitamine D wanneer de psoriasis beter gaat. Dobovet is een voorbeeld van zo een gecombineerd preparaat. Evengoed kan Dobovet vervangen worden door een magistrale bereiding voorgeschreven door uw dermatoloog.
Psoriasis behandeling: Fototherapie
Het gunstig effect van zonlicht op psoriasis is sinds heel lang bekend. Veel mensen ervaren ook de verbetering van hun psoriasis tijdens hun zonvakantie. De werkzaamheid van ultraviolette stralen is te verklaren door een ontstekingwerend effect naast een groeiremmende werking op de cellen van de opperhuid.
- PUVA (Psoraleen UltraViolet-A)
Bij Puva gebruikt men een lichtcabine die UVA licht uitzendt. Alvorens deze UVA lichttherapie te kunnen starten, dient de patiënt zijn lichaam voor te bereiden door middel van Psoraleen. Dit wordt toegedient in pilvorm 2 uren voor de belichting. Psoraleen maakt de huid overgevoelig voor UVA waardoor de huid meer ontvankelijk is voor de UVA stralen.
De patiënt krijg meestal 3 PUVA behandelingen per weer gedurende enkele weken. Zo’n PUVA behandeling duurt tot enkele tientallen minuten. Afhankelijk van het huidtype (licht of donker) wordt er al dan niet gestart met een lagere of hogere dosis. PUVA is een zeer krachtige behandeling waarvan het effect vrij lang aanhoudt.
- UVB:
Een UVB behandeling is een relatief nieuwe therapie die ten aanzien van PUVA een aantal belangrijke voordelen kent. Doordat UVB meer energie bevat en het lichaam vanuit nature gevoeliger is voor dit soort stralen, hoeft de patiënt geen voorbereidende behandelingen te ondergaan met Psoraleen. Bovendien is de belichtingstijd korter (tot enkele minuten). UVB stralen dringen wel minder diep in de huid door waardoor UVB iets minder krachtig is en trager werkt dan PUVA.
Fototherapie worden enkel gebruikt tijdens opstoten. Uw dermatoloog zal steeds zeer nauwgezet het aantal en de dosis van de lichtbehandelingen bijhouden.
Psoriasis behandeling: Systemische therapie (pillen)
Er bestaan ook systemische behandelingen in pilvorm die bedoeld is om het afweersysteem te onderdrukken of om de celgroei en de verhoorning van de opperhuid te remmen. Deze systemische behandeling zal, in tegenstelling met de lokale therapie, in het gehele lichaam werken en geeft daardoor ook meer kans op bijwerkingen. Een goede opvolging door uw dermatoloog is dus noodzakelijk.
Deze vorm van behandeling wordt slechts gebruikt wanneer fototherapie en/of lokale therapieën onvoldoende effectief zijn.
Psoriasis behandeling: Biologics (spuitjes)
Biologics vormen de nieuwste generatie van geneesmiddelen. Ze worden biologics genoemd omdat hun werking vergelijkbaar is met die van de natuurlijk door het lichaam aangemaakte antilichamen. Antilichamen behoren tot het afweersysteem en hebben als functie om infecties te bestrijden. Bij psoriasis gaan deze ingespoten antilichamen cytokines bestrijden waardoor ontstekingen onder controle worden gekregen. Omdat deze biologics goed werken tegen ontstekingen worden zij ook ingezet bij andere ontstekingsziekten (zietke van Crohn of artritis).
Deze behandeling met biologics zijn zeer dure behandelingen en worden dus enkel ingezet wanneer de meer klassieke behandelingen onvoldoende effectief blijken.
De zoektocht naar nieuwe behandelingen staat dus niet stil. Uw dermatoloog Dr Mestdagh behandelt u met de meest up-to-date en aangepaste behandelingsmethode!
Omdat psoriasis ongeneeslijk is, zoeken veel mensen een uitweg in alternatieve behandelwijzen. Deze hebben tot hiertoe nog niet kunnen aantonen enig bewezen effect te hebben op psoriasis klachten. Sommige van deze “therapiën” zijn zeer duur. Bovendien is niet elke alternatieve behandeling altijd veilig. Ga daarom zeer omzichtig met deze alternatieve behandelmethoden om!Dermatoloog Dr Mestdagh: uw psoriasis specialist
Dr Mestdagh kan u bijstaan in alle facetten die een behandeling voor psoriasis nodig heeft: van onderhoudsbehandeling tot behandelingen om acute opstoten onder controle te krijgen. In haar dermatologische aanpak kan Dr Mestdagh putten uit alle wetenschappelijk verantwoorde behandelingsmethoden, zodat u de meest aangepaste therapie met de grootste kans op slagen krijgt.
Dr. Mestdagh
H. Hartlaan 11
9160 Lokeren
09 348 80 94